Pamięć jest naszym obowiązkiem.
26 października 2023 r. w Kopaninie w Lasach Kozłowieckich (pow. lubartowski) odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika upamiętniającego egzekucję Polaków Żydowskiego pochodzenia z lubelskiego getta i więzienia na zamku lubelskim. Projekt pod nazwą: „Ścieżka historyczno-edukacyjna – upamiętnienie Żydów i Polaków, zamordowanych przez Niemców w czasach II wojny światowej w okolicy Kopaniny pod Lubartowem” Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu Darczyńców:
Fundacji PGE i Fundacji ORLEN.
W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele: Pana Prezydenta RP A.Dudy, Premiera M. Morawieckiego, ministra spraw zagranicznych, ministra edukacji i nauki, władz samorządowych wojewódzkich, powiatowych, gminnych, okoliczni mieszkańcy i liczne reprezentacje szkół wraz z pocztami sztandarowymi a także stowarzyszenia kombatanckie. W uroczystości uczestniczyła Pani kpt. Marianna Krasnodębska ps.”Wiochna” – w okresie II wojny światowej osoba zaangażowana w ratowanie Żydów przed zagładą z rąk niemieckiego okupanta, uhonorowana odznaczeniem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Okolicznościowy list do uczestników skierował Yacov Livne ambasador Izraela w Polsce.
– Napis na pomniku głosi: „Pamięć jest naszym obowiązkiem”. Dlaczego mamy o tym pamiętać? Żeby nigdy więcej już do tego nie dopuścić. To jest nie tylko historia, to jest cały czas aktualne – powiedział Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich.
Organizatorami wydarzenia byli: Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski, Prezes Zarządu Fundacji „Ruchu Solidarności Rodzin” Marek Wątorski , Nadleśniczy Nadleśnictwa Lubartów Piotr Kiszczak. Pomoc organizacyjna Starosta Lubartowski Tomasz Marzęda. W uroczystości uczestniczyli: przedstawiciel gminu żydowskiej w Warszawie Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, JE. biskup pomocniczy senior Archidiecezji Lubelskiej Mieczysław Cisło i v-ce prezes PGE Polska Grupa Energetyczna Rafał Włodarski.
Wydarzenie odbyło się w ramach 80. rocznicy obchodów Akcji Reinhardt, które w województwie lubelskim trwają od marca 2022 roku do listopada 2023 roku.
Pomnik i tablice edukacyjne nawiązują do wydarzeń z 27 marca 1942 roku, kiedy w Lasach Kozłowieckich Niemcy rozstrzelali ok. 1500 obywateli polskich narodowości żydowskiej. Wydarzenia wyznaczyły kres historii lubelskich Żydów. Marzec 1942 roku rozpoczął Akcję Reinhardt – metodycznie zaplanowaną i konsekwentnie przeprowadzoną zagładę żydowskiej społeczności w Polsce. Wywózki z lubelskiego getta rozpoczęły się od osób uznanych przez Niemców za bezużyteczne i niezdolne do pracy. W tej grupie znaleźli się pacjenci dwóch żydowskich szpitali znajdujących się w lubelskim getcie, tj. na ul. Lubartowskiej oraz na ul. Czwartek. Przy pomocy Ukraińców Niemcy zlikwidowali szpitale i ciężarówkami wywieźli pacjentów na miejsce straceń. Okupanci, dokonując większych zbrodni, często wybierali miejsca z dala od ludzkich domostw, tak by nie wzbudzać zainteresowania okolicznej ludności. Takim dogodnym miejscem koło Lublina okazała się polana na trasie Niemce–Lubartów, porośnięta gęstym lasem, wchodząca w skład nadleśnictwa Lubartów.
Mord dokonany przez Niemców w Lasach Kozłowieckich uchodzi za jedną z największych zbrodni – poza obozami zagłady – udokumentowaną na terenie dzisiejszej Lubelszczyzny. Pamięci ofiar poświęcony został pomnik ufundowany przez Fundację PGE i Fundację ORLEN. Monument został wzniesiony w miejscu tragicznej śmierci półtora tysiąca ofiar ludobójstwa, ludzi bezbronnych, dzieci, matek, ludzi chorych.
Aktu osłonięcia pomnika dokonali: Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski, Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, Prezes Zarządu Fundacji „Ruchu Solidarności Rodzin” Marek Wątorski , Nadleśniczy Nadleśnictwa Lubartów Piotr Kiszczak, v-ce prezes PGE Polska Grupa Energetyczna Rafał Włodarski
Budowa oraz odsłonięcie pomnika w Lasach Kozłowieckich stanowią część obchodów 80. rocznicy Akcji Reinhard w województwie lubelskim.
Darczyńcy :
