40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Trzy informatory przestrzenne, rekonstruktorzy w centrum miasta, znicze pamięci, koncert okolicznościowy, Msza Św. za ofiary stanu wojennego – Lublin, 13 grudnia 2021. Projekt zrealizowany dzięki wsparciu miasta Lublin.
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. na terytorium całego kraju wprowadzono stan wojenny. Decyzję o jego wprowadzeniu starano się zalegalizować antydatowanym Dekretem Rady Państwa z 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym i Uchwałą Rady Państwa w sprawie wprowadzenia stanu wojennego ze względu na bezpieczeństwo państwa. Uzasadniano go potrzebą przeciwdziałania chaosowi i anarchii wywołanych postępowaniem radykalnych działaczy „Solidarności”. W intencji kierownictwa polskiej zjednoczonej partii robotniczej (PZPR) leżało zahamowanie wolnościowego zrywu Polaków i niedopuszczenie do demontażu systemu totalitarnego w Polsce. Do operacji wprowadzenia stanu wojennego użyte zostały: Ludowe Wojsko Polskie, Milicja Obywatelska, Służba Bezpieczeństwa, ORMO i ZOMO. We wszystkich województwach ustanowiono komisarzy wojskowych, będących pełnomocnikami Komitetu Obrony Kraju.
Działania operacyjne od 12 grudnia 1981 roku na terenie Lublina przebiegały podobnie, jak w całym kraju. Funkcjonariusze SB i MO włamali się do siedziby Zarządu Regionu przy ulicy Królewskiej 3 oraz Komisji Zakładowych, skąd wynieśli dokumenty oraz większość sprzętu, demolując przy okazji lokale związkowe. Największe, kluczowe zakłady pracy zostały zmilitaryzowane, spacyfikowane siłowo a kontrolę nad nimi przejęli delegowani komisarze wojskowi. Równocześnie z wprowadzeniem stanu wojennego realizowano zaplanowaną i przygotowaną przez partyjny aparat bezpieczeństwa operacje „Jodła”. Kryptonimem „Jodła” nazwano akcję internowania wytypowanych przez bezpiekę najaktywniejszych działaczy i pracowników NSZZ „Solidarność”.
Do 31 grudnia 1981 r. w województwie lubelskim internowano 138 osób, zamojskim 120 osób wśród których znalazło się 21 delegatów na I Zjazd Krajowy NSZZ „Solidarność”, 16 etatowych pracowników Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Lublinie , Królewska 3 i 18 pracowników komisji zakładowych NSZZ „Solidarność”. Internowano 24 kobiety. Przez procesy sądowe, wyroki więzienia przeszło ponad 130 osób z regionu ludzi różnych stanów i wieku: od uczniów szkół średnich do osób w bardzo podeszłym wieku. Byli to więźniowie polityczni. Pomimo sprawnej akcji internowania działaczy Solidarności na Lubelszczyźnie 7 ważnych działaczy uniknęło zatrzymania i zeszło do tzw. „podziemia” między innymi ukrywali się przed bezpieką: Alfred Bondos ze Świdnika czy Norbert Wojciechowski członek prezydium regionu.
W drugiej fazie aresztowań internowano kolejne 69 osób. W ramach akcji „Klon” bezpieka przesłuchała ponad 1,5 tysiąca ludzi. Represje ludzi były prowadzone na szeroką skalę. Prowadzono czynności dezintegracyjne, dezinformacyjne i kompromitujące działaczy „Solidarności”. Zablokowano łączność telefoniczną. W całym kraju przerwano nadawanie audycji radia i telewizji. 13 grudnia 1981 r. nadawano jedynie telewizyjne oświadczenie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, przewodniczącego powołanej dzień wcześniej Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego – niekonstytucyjnego organu tworzonego przez wyższych oficerów LWP. Zawieszono wydawanie większości gazet. Wprowadzono zakaz przemieszczania się na terytorium PRL. Celem wprowadzenia stanu wojennego było zniszczenie NSZZ „Solidarność” i opozycji. Aparat PZPR czuł się zagrożony w sprawowaniu totalitarnej władzy w PRL i był pod stałym naciskiem towarzyszy z Moskwy. Nie cofną się przed użyciem broni palnej wobec bezbronnych robotników, nasilały się morderstwa i dotkliwe pobicia.
Silni „Solidarnością” i Wolnością, działacze związkowi nie poddali się represjom. Zmasowana akcja władz PZPR nie w pełni rozbiła „Solidarność”. Już 13 grudnia 1981 r. np.: w Świdniku rozpoczyna działalność Regionalny Komitet Strajkowy. Zawiązują się Zakładowe Komitety Strajkowe. O godz. 18:00 13 grudnia w Lublinie w mieszkaniu prywatnym na LSM powstaje Tymczasowy Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność”. Na Lubelszczyźnie dochodzi w grudniu do 50 strajków, 8 zakładów jest brutalnie pacyfikowanych.
Fundacja Ruchu Solidarności Rodzin” przy wsparciu miasta Lublin zaprasza na okolicznościowe wydarzenia 13 grudnia 2021 r. Projekt zrealizowany dzięki wsparciu miasta Lublin. Oddajmy należną pamięć bohaterom tamtych tragicznych dni. Spotkajmy się 13 grudnia br.
Program:
godz.16:00 plac Litewski w Lublinie – zapal lampkę pamięci.
godz.16:30 okolicznościowy koncert młodzieży w kościele Powizytkowskim Narutowicza 6.
godz.18:00 Msza Św. zapraszamy szkolne poczty sztandarowe.
godz.19:00 przemarsz pod pomnik Bł. ks. Jerzego Popiełuszko złożenie kwiatów.
Wydarzenia towarzyszące: od godz. 14:30 patrole ZOMO w centrum miasta Lublina – deptak.
Projekt zrealizowano dzięki wsparciu Miasta Lublin.